GMINA WIELICZKI – JEDNOSTKA ADMINISTRACYJNA

Po II wojnie światowej tereny gminy Wieliczki należały do powiatu oleckiego w województwie białostockim. W 1954 roku, na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, istniejące dotychczas gminy zastąpiono gromadami. Gromada Wieliczki przetrwała do końca 1972 roku, do kolejnej reformy administracyjnej, która przywracała w Polsce podział państwa na gminy. W 1973 roku reaktywowano gminę Wieliczki.

1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa, przestał istnieć powiat olecki. Gmina Wieliczki została bezpośrednio częścią województwa suwalskiego.

Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa umiejscowiły ją w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie gołdapsko-oleckim. 1 stycznia 2002 gmina wiejska Wieliczki na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 roku weszła w skład reaktywowanego powiatu oleckiego.

Gmina Wieliczki graniczy z gminami: Olecko, Ełk, Kalinowo oraz Bakałarzewo i Raczki w województwie podlaskim.

HISTORIA

Wieliczki istniały już w 1540 r. i składały się z trzech włók sołeckich oraz 40 uprawianych przez chłopów czynszowych na prawie chełmińskim. Wieliczki swoją nazwę wzięły najprawdopodobniej od rodowego nazwiska – Wieliczko.

Parafia powstała przed 1552 r., a szkołę zorganizowano wkrótce po tym. Ze spisu dokonanego w 1600 r. wynika, że we wsi mieszkali sami Polacy. Spokojne życie mieszkańców wsi było przerywane przez różne zawieruchy dziejowe. W 1656 r. najazd Tatarów zniszczył wieś, został spalony również kościół. Na początku XVIII w. mieszkańców zdziesiątkowała klęska zarazy.

Rozwój regionu rozpoczął się w II poł. XIX w. Szczególnie widoczne było to w Cimochach. We wsi znajdowała się komora celna, przez którą przechodziły towary importowane z carskiej Rosji, jak len, zboże, płótno. W 1860 r. założono w Cimochach urząd pocztowy. W czasie I wojny światowej w 1915 r. wybudowano linię kolejową Olecko – Suwałki, co znacznie ożywiło gospodarkę.

Okolice Wieliczek długo i skutecznie broniły się przed germanizacją. Jeszcze w 1890 r. na ogólną liczbę 4692 parafian, Polaków było 3 970.

Wybitną postacią wywodzącą się z Wojnas był Krystyn Lach Szyrma – profesor filozofii na Uniwersytecie Warszawskim. Uczestniczył w powstaniu listopadowym w randze pułkownika. W działalności naukowej szczególnie zasłużył się jako prekursor i inicjator badań etnograficznych.